Amalgamat stomatologiczny – co warto o nim wiedzieć?

Amalgamat dentystyczny produkowany jest ze srebra, stopu rtęci, miedzi i cyny. W stomatologii do niedawna korzystano z plomb amalgamatowych, tego typu wypełnienia były stosowane przez dentystów od XIX wieku, jednak w połowie XX wieku pojawiły się informacje, iż rtęć zawarta w plombach jest groźna dla ludzkiego organizmu. Właśnie dlatego wprowadzono zakaz stosowania amalgamatu dentystycznego w takich krajach jak Szwecja czy Japonia. W naszym kraju z tego typu plombami można spotkać się w publicznej służbie zdrowia.

Czym jest separator amalgamatu?

Jest to urządzenie, które odbiera cząstki szkodliwych amalgamatów, ze ścieków biurowych, przez co zmniejsza ilość amalgamatu oraz rtęci, gdyż jej związki gromadzą się w kanalizacji. Od wielu lat trwa dyskusja na temat korzystania z tego urządzenia, rozwiązanie to ma sporą ilość zwolenników, jak i przeciwników. W dniu 14 lipca 2017 roku Agencja Ochrony Środowiska wydała ostateczne orzeczenie w sprawie stosowania separatorów amalgamatowych w stomatologii. Ta dziedzina bowiem jest głównym źródłem uwalniania niebezpiecznej rtęci do kanalizacji. Zastosowanie separatora pozwala na wychwycenie nawet 99 procent szkodliwej rtęci i jej zneutralizowanie. Większość dentystów zaprzestała stosowania plomb amalgamatowych, jednakże takie praktyki są jeszcze spotykane.

Nowe przepisy dotyczące konieczności posiadania separatorów

Już od stycznia 2019 roku każdy gabinet, który korzysta nadal z plomb amalgamatowych, musi posiadać separator. Separatory amalgamatowe usuwają odpady amalgamatu poprzez proces filtracyjny, sedymentację czy wirowanie. Mogą również łączyć ze sobą wszystkie metody. Koszt średniego separatora amalgamatu oscyluje w granicy od 1500 do 7000 złotych, a koszt instalacji to ok. 1000 złotych.

Rodzaje separatorów

Dostępnych jest parę rodzajów separatorów amalgamatu. Gabinet stomatologiczny może zdecydować się na zakupienie gotowego fotela dentystycznego wraz z tym urządzeniem. Takie fotele są proste do zamocowania i każdy może dokonać jego instalacji, nie trzeba bowiem do tego fachowca. Inn rozwiązaniem jest wybranie centralnego systemu. Instaluje go hydraulik albo technik dentystyczny. Modele mogą korzystać ze zbiorników sedymentacyjnych albo działać z filtrami. Jednostki działające z wykorzystaniem filtrów, wychodzą drożej w użytkowaniu.

Co warto wiedzieć o utylizacji amalgamatu?

1. Nie powinno się płukać filtrów oraz separatorów dentystycznych w zlewie. Przez takie działanie do kanalizacji mogą dostać się resztki amalgamatu. Ten niebezpieczny odpad należy przetwarza tak samo, jak w przypadku połamanych kapsułek.

2. Magazynować oraz zbierać odpady amalgamatu można tylko i wyłącznie w specjalnie do tego przeznaczonych wcześniej miejscach, w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Amalgamat przechowuje się w celu przerobienia, musi on wówczas posiadać specjalne oznaczenia takie jak na przykład: amalgamat dentystyczny, metal do powtórnego przerobić. Należy również umieścić na nim informacje o nazwie, numer telefonu praktyki i adres. Na pojemniku należy także umieścić informacje, od kiedy rozpoczęto zbieranie amalgamatu. Kiedyś w celu przechowywania amalgamatu stosowano utrwalacz fotograficzny, wodę i inne płyny. Jednak nie jest to właściwy sposób jego przechowywani.

3. Nie powinno się wyrzucać notatek z opisem wytwarzania czy też usuwania pozostałości amalgamatu. Mogą być one potrzebne a inspekcji, aby sprawdzić, w jaki sposób postępowano z amalgamatem. W dokumentacji musi znaleźć się informacja o zawartości pojemnika, kiedy został wysłany do przetworzenia czy odebrany przez odbiorcę niebezpiecznych odpadów.

4. Separator trzeba czyścić i zmieniać w sposób regularny. Przed jego zmianą należy pamiętać o przepłukaniu systemu ssącego.

Bardzo istotna jest prawidłowa utylizacja amalgamatu i cały proces postępowania z amalgamatem. Dzięki prawidłowym działaniom będzie można uzyskać jak najwyższe bezpieczeństwo w trakcie korzystania z niego.